Professionele ontwikkeling voor gastouders. Wat betekent dat eigenlijk?

Als gastouder zorg je elke dag voor iets heel kostbaars: kinderen. Je geeft hen een veilige en fijne opvangplek waar ze zich kunnen ontwikkelen. Maar wist je dat jouw eigen groei ook belangrijk is? Dat noemen we professionele ontwikkeling.

,,Als ik mijn dochter ’s ochtends bij onze gastouder Anja breng, zie ik meteen hoe blij ze wordt. Haar oogjes lichten op zodra de deur opengaat. Ze voelt zich daar thuis, en dat geeft mij een gerust gevoel als ik naar mijn werk ga.”
,,Anja kent mijn dochter door en door. Ze merkt wanneer ze even extra aandacht nodig heeft, bedenkt altijd iets leuks om te doen en maakt tijd om te luisteren. Soms vertelt mijn dochter ’s avonds enthousiast over een nieuw spelletje of een liedje dat ze heeft geleerd. Andere keren merk ik het gewoon aan haar: ze straalt omdat ze zich veilig en gezien voelt.”
,,Voor ons gezin betekent dat ontzettend veel. We kunnen erop vertrouwen dat onze dochter niet alleen goed verzorgd wordt, maar ook écht mag groeien bij haar gastouder. En dat maakt het werk van een gastouder zo bijzonder: ze bieden niet alleen opvang, maar geven kinderen een stukje thuis erbij.’’

Wat is professionele ontwikkeling?

Professionele ontwikkeling betekent dat je blijft leren in je werk. Je leert nieuwe dingen, denkt na over hoe je werkt en probeert jezelf steeds een beetje te verbeteren. Het gaat niet alleen om het volgen van een cursus, maar ook om nadenken, ervaringen delen en nieuwe ideeën uitproberen. Kort gezegd: professionele ontwikkeling is alles wat jou helpt om beter te worden in je werk als gastouder en om met plezier en vertrouwen gastouder te zijn.

Hoe kun je jezelf ontwikkelen als gastouder?

Er zijn veel manieren om te groeien in je vak:

  • Cursussen en trainingen
    Bijvoorbeeld EHBO bij Kinderen, de Meldcode kindermishandeling of één van de trainingen die gastouderbureau 4Kids aanbiedt. Wat je leert, kun je meteen gebruiken in je opvang.
  • Nadenken over je werk
    Stel jezelf eens de vraag: hoe ging dat vandaag? Wat deed ik goed en wat zou ik de volgende keer anders doen? Het invullen en regelmatig bijwerken van het pedagogisch werkplan is ook een goed voorbeeld van professionele ontwikkeling.
  • Praten met collega-gastouders
    Door ervaringen uit te wisselen merk je dat anderen soms tegen dezelfde dingen aanlopen. Dat geeft herkenning en nieuwe ideeën. Meedoen aan Gastouderpraat is ook een fijne manier om ervaringen met elkaar te delen.
  • Gebruik maken van hulpmiddelen
    Maak gebruik van onder andere de kennisbank van 4Kids. Met artikelen, tips en praktische voorbeelden. Of de 4Kids gastouderagenda.
  • Meegroeien met de kinderen
    Kinderen veranderen en ontwikkelen. Als gastouder groei jij mee door steeds goed te kijken naar wat een kind nodig heeft. Om de ontwikkeling vast te leggen kun je gebruikmaken van het 4Kids kindvolgsysteem. Of het overdrachtsformulier voor als een kind bijna naar de basisschool gaat.

Waarom is professionele ontwikkeling belangrijk?

  • Voor de kinderen
    Kinderen krijgen de beste zorg en begeleiding als jij blijft leren. Jij weet beter wat je kunt doen om hen veilig en met plezier te laten opgroeien.
  • Voor de ouders
    Ouders zien dat jij in je werk investeert. Dat geeft vertrouwen: zij weten dat hun kinderen in goede handen zijn.
  • Voor jezelf
    Het werk kan soms lastig zijn. Als je blijft leren voel je je sterker. Je weet beter waarom je dingen doet en kunt dit ook uitleggen aan ouders of de GGD. Dat geeft rust.
  • Voor de toekomst
    De gastouderopvang verandert steeds. Door jezelf te ontwikkelen blijf jij goed voorbereid en kun je meegaan met nieuwe regels en ideeën.
  • Voor de GGD
    De GGD controleert of de opvang veilig en goed is. Ze kijken niet alleen naar je huis, maar ook naar hoe jij met de kinderen omgaat. Als jij kunt laten zien dat je jezelf blijft ontwikkelen, laat je zien dat je professioneel werkt. Dat geeft een goede indruk.

Wees trots op jezelf!

Vergeet niet om stil te staan bij wat je al hebt geleerd en bereikt. Iedere kleine stap is waardevol. Wees trots: jouw inzet en ontwikkeling maken écht verschil voor kinderen en hun ouders.

Kleine stap, groot verschil

Professionele ontwikkeling klinkt misschien groot, maar het gaat vaak om kleine stapjes. Een kort artikel lezen, een gesprek met een collega of een training volgen: alles telt mee. Kies één ding dat je deze maand wilt doen. Ontwikkelen hoeft niet groot te zijn: juist de kleine stappen zorgen ervoor dat jij groeit in je werk. Zo groei jij, samen met de kinderen die je opvangt.

,,Tien jaar lang was mijn gastouder mijn tweede thuis. Ik leerde er fietsen, ik had daar vriendjes en ze knutselde altijd met mij. Nu ik volwassen ben, besef ik pas hoe waardevol dat was: zij gaf me een basis van liefde en veiligheid die ik mijn hele leven meeneem."

Geschreven door
Sabina Boonstra,
Pedagoge 4Kids

Veelgestelde vragen

Vanaf 1 juli 2026 is het voor jou als gastouder verplicht om, naast de coaching door de pedagogisch medewerker, zeven uur per jaar aan pedagogische ontwikkeling te volgen. Dit kun je invullen door bijvoorbeeld deel te nemen aan de gratis trainingen die gastouderbureau 4Kids aanbiedt. De cursus EHBO bij kinderen valt niet onder de 7 uur permanente ontwikkeling.

Vanaf 1 juli 2026 is het voor gastouders verplicht een ingevuld pedagogisch werkplan te hebben. Met je pedagogisch werkplan laat je zien hoe je het pedagogisch beleid van het gastouderbureau in de praktijk brengt.

Gastouderbureau 4Kids heeft hiervoor een document gemaakt welke je zelf eenvoudig in kunt vullen. Deze vind je in Mijn 4Kids (online omgeving voor (gast)ouders van gastouderbureau 4Kids) > Downloads > Pedagogisch werkplan. Daar vind je ook hulpmiddelen die je helpen bij het invullen van het pedagogisch werkplan. En onze pedagogische video’s. Je mag ook altijd je bemiddelaar om hulp vragen.

Vanaf 1 juli 2026 gaan er nieuwe maatregelen gelden voor de gastouderopvang. Deze wetswijziging bevestigt en versterkt de kwaliteit van gastouderopvang als volwaardige vorm van kinderopvang. Op deze pagina vind je alle informatie over de kwaliteitseisen voor de gastouderopvang.