Nieuwe kwaliteitseisen gastouderopvang 2026

Er zijn op dit moment grote verschillen in de kwaliteit van opvang die gastouders aanbieden. Uit onderzoek blijkt dat een grote groep gastouders hoogwaardige gastouderopvang biedt, maar ook dat bij een deel van de gastouders sprake is van lage, of zeer lage pedagogische kwaliteit. Dit betekent dat er kinderen zijn die niet optimaal gestimuleerd worden in hun ontwikkeling. En dat is zonde van deze belangrijke, kleinschalige vorm van kinderopvang. Dat de Eerste Kamer nu ook akkoord is met de wetswijziging bevestigt en versterkt de kwaliteit van gastouderopvang als volwaardige vorm van kinderopvang.

Bron: Kabinet scherpt kwaliteitseisen gastouderopvang aan
Bron: Inventarisatiestudie gastouderopvang door Kohnstamm Instituut – 2022

De nieuwe maatregelen zijn er om:

• de begeleiding van gastouders door gastouderbureaus te verbeteren;
• de professionaliteit van gastouders te verhogen;
• het toezicht te versterken.

De extra kwaliteitseisen zijn dus niet alleen gericht op gastouders. Maar ook op gastouderbureaus en de GGD.

Bron: Rijksoverheid

De extra kwaliteitseisen zijn gericht op gastouders, gastouderbureaus en de GGD. Binnenkort maakt de overheid een duidelijk tijdspad bekend, met wanneer welke maatregel in gaat. Voor de meeste maatregelen geldt een overgangstermijn van 12 maanden. Zodat jij je als gastouder, maar ook gastouderbureaus en GGD zich goed kunnen voorbereiden.

Nieuwe maatregelen voor gastouders

1. Ingevuld pedagogisch werkplan. Deze kun je nu al via Mijn 4Kids invullen. Zie vraag 8.
2. Achterwacht die binnen 15 minuten ter plaats kan zijn, in geval van nood. Ook voor gastouders waarbij minder dan vier kinderen tegelijk worden opgevangen. Zie vraag 9.
3. Het opnemen van de vier pedagogische basisdoelen in de wet voor gastouders. Dit zijn de vier doelen die je al kent. Het enige verschil is dat ze op dit moment nog niet zijn vastgelegd in de wet. Zie vraag 11.

4. Koppeling met maximaal twee gastouderbureaus. Hierbij gelden twee uitzonderingen:

   • lopende contracten met ouders hoeven niet te worden beëindigd. Bestaande overeenkomsten tussen ouders en gastouderbureaus kunnen doorlopen tot het laatste kind uit dat gezin, dat gebruik maakt van de gastouderopvang, de leeftijd van dertien jaar heeft bereikt. Of naar de middelbare school gaat;
   • gastouders mogen tijdelijk aangesloten zijn bij drie gastouderbureaus, gedurende de periode dat zij overstappen naar een nieuw gastouderbureau. Zie vraag 10.
5. De gastouder volgt, naast de coaching door de pedagogisch medewerker, jaarlijks nog zeven uur aan permanente ontwikkeling. Zie vraag 7. Bij 4Kids kun je ook nu al gebruikmaken van een uitgebreid aanbod aan trainingen en cursussen. Het volledige aanbod bekijk je hier.
6. Bij het aantal kinderen dat mag worden opgevangen, worden de eigen kinderen van de gastouder meegeteld tot de leeftijd van acht jaar. Nu is dat nog tien jaar.
7. Gastouders krijgen recht op kinderopvangtoeslag (KOT) als de eigen kinderen van de gastouder worden opgevangen door een andere gastouder. Tot nu toe is er alleen recht op KOT als de kinderen van de gastouder opgevangen worden door een kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang.
8. Voor nieuwe gastouders: het volgen van een opleiding met pedagogische component. Dit geldt ook voor gastouders die langer dan 6 maanden zijn uitgeschreven uit het LRK. Zie vraag 6.

Nieuwe maatregelen voor gastouderbureaus

1. Iedere gastouder ontvangt per gastouderbureau drie uur pedagogische coaching door een pedagogisch beleidsmedewerker.
2. Pedagogische kennis op HBO werk- en denkniveau in eigen huis.
3. Het koppelingsgesprek met gastouder en ouder hoeft niet meer verplicht op locatie, maar mag ook online plaatsvinden.
4. De jaarlijkse gastouderevaluatie hoeft niet meer verplicht op locatie.
5. Het gastouderbureau bezoekt de gastouder minimaal twee keer per jaar.
6. Tijdens de twee verplichte huisbezoeken wordt met de gastouder besproken welke pedagogische coaching nodig is. Dit wordt ook vastgelegd.
7. De doelen van de gastouder met betrekking tot zeven uur permanente educatie worden besproken en vastgelegd.
8. Het gastouderbureau begeleidt de gastouder ter voorbereiding op een GGD-inspectie.
9. de IDW-verklaring wordt ook van toepassing voor gastouders (diploma buiten de EU)
10. De ouderevaluatie mag mondeling worden afgenomen. Schriftelijk is geen verplichting meer, maar moet wel worden aangeboden door het gastouderbureau

Bron: Akkoord eerste kamer 10-06-2025
Bron: Verslag Eerste Kamer 12-11-2024
Bron: Ontwerpregeling – Wijziging van het Besluit kwaliteit kinderopvang 13 januari 2025
Bron: Branchevereniging Kinderopvang – nieuwsbericht 22 januari 2025
Bron: Concept Ministeriële Regeling 22 januari 2025
Bron: Website Tweede Kamer
Bron: Branchevereniging Kinderopvang – nieuwsbericht 1 oktober 2024
Bron: Internetconsultatie overheid – 18 maart 2024
Bron: Rijksoverheid – nieuwsbericht 1 maart 2024

De maatregelen gaan vanaf 1 juli 2026 in. Binnenkort maakt de overheid een duidelijk tijdspad bekend, met wanneer welke maatregel in gaat. Voor de meeste maatregelen geldt een overgangstermijn van 12 maanden. Zodat jij je als gastouder, maar ook gastouderbureaus en GGD zich goed kunnen voorbereiden.

Jazeker kan dat! Het is altijd goed voor je gastouderopvang om een ingevuld pedagogisch werkplan te hebben. En een achterwacht te hebben geregeld die binnen 15 minuten ter plaatse kan zijn bij nood. Bij vraag 8 lees je meer over het pedagogisch werkplan. En bij vraag 9 kun je meer informatie vinden over de achterwacht.

Om te waarborgen dat iedere nieuwe gastouder beschikt over een pedagogische basis moeten nieuwe gastouders een aanvullende pedagogische module volgen. Dit geldt ook voor gastouders die langer dan 6 maanden uit het LRK zijn uitgeschreven.

Ben je geregistreerd gastouder en wil je op een later moment een nieuwe voorziening registreren in het LRK? Bijvoorbeeld bij verhuizing of als je bij een extra gezin wilt opvangen. Dan geldt hiervoor een uitzondering.

De maatregelen gaan vanaf 1 juli 2026 in. De huidige opleidingen die wij aanbieden om gastouder te worden kun je nu dus nog gewoon volgen. Met de SLIM-subsidie op dit moment zelfs gratis. Het Maatwerk Diplomatraject STOC, die je ook via gastouderbureau 4Kids kunt volgen, is al voorzien van een pedagogische module. Klik hier voor meer informatie over de opleidingen tot gastouder.

Dat kan zeker! Wij hebben nu al een uitgebreid aanbod aan (online) trainingen en cursussen. Na elke training of cursus ontvang je van ons een certificaat van deelname, zodat je altijd kunt laten zien aan ouders en de GGD dat je een actieve gastouder bent op dit gebied. Ons volledige cursusaanbod bekijk je hier.

Met je pedagogisch werkplan laat je zien hoe je het pedagogisch beleid in de praktijk brengt. Wij hebben hiervoor een document gemaakt welke je zelf eenvoudig in kunt vullen. Deze vind je in Mijn 4Kids (online omgeving voor (gast)ouders van gastouderbureau 4Kids) > Downloads > Pedagogisch werkplan. Daar vind je ook hulpmiddelen die je helpen bij het invullen van het pedagogisch werkplan. En onze pedagogische video’s. Je mag ook altijd je bemiddelaar om hulp vragen.

Heb je al een ingevuld pedagogisch werkplan? Dan kun je deze nu uploaden via Mijn 4Kids > Algemene gegevens > Opvanggegevens, onder het kopje Ontwikkelingsgericht werken.

De achterwacht moet binnen een kwartier bij jou kunnen zijn in gevallen van nood. En telefonisch goed bereikbaar zijn. Dit mogen meerdere personen zijn. De achterwacht heeft geen VOG nodig. Een achterwacht is nu al verplicht voor gastouders die 4 of meer kinderen tegelijk opvangen. Ons advies is om ook nu al een achterwacht te regelen als je minder kinderen opvangt. Want wat als je plotseling weg moet? Dan is het altijd fijn als er iemand is die er voor je kan zijn. Vergeet ouders niet te informeren over je achterwacht(en).

Vanaf de ingangsdatum van deze maatregel (na 1 juli 2026) mag je nog maar een koppeling hebben met twee gastouderbureaus. Hierbij gelden twee uitzonderingen:

• lopende contracten met ouders hoeven niet te worden beëindigd. Bestaande overeenkomsten tussen ouders en gastouderbureaus kunnen doorlopen tot het laatste kind uit dat gezin, dat gebruik maakt van de gastouderopvang, de leeftijd van dertien jaar heeft bereikt. Of naar de middelbare school gaat;
• gastouders mogen tijdelijk aangesloten zijn bij drie gastouderbureaus, gedurende de periode dat zij overstappen naar een nieuw gastouderbureau.

Je kunt al wel vast nadenken over wat je belangrijk vindt in de samenwerking met een gastouderbureau. Hier geven we je 10 tips bij het kiezen van een goed gastouderbureau. Je kunt hierover ook altijd contact opnemen met je bemiddelaar of ons kantoor.

Dit zijn de vier pedagogische basisdoelen die al bij jullie bekend zijn: emotionele veiligheid voor het kind bieden, persoonlijke en sociale kwaliteiten bevorderen en normen en waarden overbrengen. Het enige verschil is dat ze op dit moment nog niet zijn vastgelegd in de wet, zoals bij kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang.

Bron: Rijksoverheid

Gastouderbureau 4Kids heeft twee pedagogen in dienst: Connie en Sabina. Zij staan voor je klaar als je vragen hebt over de ontwikkeling van een kind in je opvang. Je kunt ze bereiken via pedagoog@4kids.nl.

Gastouders ontvangen nu alleen kinderopvangtoeslag (KOT) voor hun eigen kinderen als zij worden opgevangen door een kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang (bso). Door de wetswijziging gaan gastouders ook KOT ontvangen als hun eigen kinderen worden opgevangen door een gastouder.

Wij snappen je zorgen hierover, maar dat is niet nodig. De nieuwe maatregelen gaan vanaf 1 juli 2026 in. Je hebt dus nog ruim een jaar om je samen met ons voor te bereiden op de nieuwe maatregelen. Samen met jou zorgen we ervoor dat je aan de kwaliteitseisen blijft voldoen als gastouder.

Wetten. Een wet is een regel die door de overheid is gemaakt en voor iedereen geldt. De wet staat bovenaan, en geeft de grote lijnen aan. Voor gastouders is dit bijvoorbeeld de Wet Kinderopvang, waar in staat aan welke regels je moet voldoen om opvang te mogen bieden.

De wet kan alleen aangepast worden als zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer instemmen met de wijziging.

Besluiten. Een Besluit is een aanvulling op de wet. Het geeft meer details over hoe de wet precies werkt in de praktijk. Een aanpassing die ze nu doen in het Besluit is bijvoorbeeld dat de eigen kinderen van de gastouder tot 8 jaar worden meegeteld, in plaats van tot 10 jaar.

Een besluit kan worden goedgekeurd door de regering (de ministers en de Koning), zonder dat de Eerste en Tweede Kamer hierover hoeven te stemmen.

Ministeriële Regeling. De Ministeriële Regeling is nog gedetailleerder dan de Besluiten. Voorbeelden hiervan zijn: de opleidingseisen voor nieuwe gastouders en welk opleidingsniveau de pedagogisch coach moet hebben vanuit het gastouderbureau.

Ministeriële Regelingen kunnen worden aangepast door de minister die verantwoordelijk is. In dit geval de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

Deze eisen voor begeleiding en bemiddeling door het gastouderbureau worden vanaf 1 juli 2026 verduidelijkt of gewijzigd:

• het gastouderbureau bezoekt de gastouder minimaal twee keer per jaar;
• tijdens deze bezoeken wordt met de gastouder besproken welke pedagogische coaching nodig is. Dit wordt ook vastgelegd;
• de doelen van de gastouder met betrekking tot zeven uur permanente educatie worden besproken en vastgelegd.
• iedere gastouder ontvangt per gastouderbureau drie uur pedagogische coaching door een pedagogisch beleidsmedewerker;
• het gastouderbureau begeleidt de gastouder ter voorbereiding op een GGD-inspectie;
• het koppelingsgesprek met gastouder en ouder hoeft niet meer verplicht op locatie, maar mag ook online plaatsvinden;
• de jaarlijkse gastouderevaluatie hoeft niet meer verplicht op locatie;
• de ouderevaluatie mag mondeling worden afgenomen. Schriftelijk is geen verplichting meer, maar moet wel worden aangeboden door het gastouderbureau;
• de IDW-verklaring wordt ook van toepassing voor gastouders (diploma buiten de EU)